THERAPEUTIKON | |
Site Menu:
If you go for the person, you will always gain something, if you concentrate on the problem, you will loose anyway.
Hunter 'Patch' Adams
ZIN = VRIJHEID + VERANTWOORDELIJKHEID Therapeutikon vindt haar fundering in de psychologie van Viktor E. Frankl. Logotherapie of Existentiële Analyse beschouwt het zoeken naar betekenis of zin als de primaire menselijke motivatie. Omdat mensen de mogelijkheid hebben te kiezen zijn zij verantwoordelijk voor hun beslissingen. Een mens is niet slechts een marionet van biologische of erfelijke krachten en product van zijn milieu, maar de mens is altijd vrij om zelf positie te kiezen ten opzichte van innerlijke bepalingen en uiterlijke omstandigheden. Tussen stimulus en respons zit altijd een stukje ruimte, is de overtuiging van de neuroloog Frankl, en in die ruimte vinden we de menselijke vrijheid. Het is het doel van deze psychologische benadering, gebaseerd op de antropologische visie in de Logotherapie en Existentieel Analytische Psychotherapie, om cliënten te begeleiden op hun weg naar het vinden van concrete betekenissen in hun respectievelijke levenssituaties. Logotherapie biedt hulp in de heroriëntatie op het leven door middel van het serieus ingaan op de existentiële vragen en biedt herstel en ontwikkeling door het versterken van het vertrouwen in de onvoorwaardelijke zin van het leven en de waarde van de persoon. Logotherapie berust op de erkenning dat ieder mens een uniek geestelijk wezen is. Ieder mens streeft er ten diepste en ten laatste naar zichzelf en het eigen bestaan in een zinvol verband te begrijpen. Dit 'begrijpen' is zowel intuïtief, cognitief, experiëntieel als gedragsmatig. Logotherapie en Existentiële Analyse, ofwel de Derde Weense School in Psychotherapie, werd ontwikkeld door Viktor Frankl en onder deze namen werden zijn denkbeelden voor het eerst gepubliceerd in 1938.
‘Tussen de prikkel en de reactie zit altijd een stukje ruimte – daar, in die ruimte zit onze vrijheid.’
Als een mens tussen de oren de ruimte krijgt om zelf verantwoordelijkheid te nemen en – zelfs al is het maar bescheiden – het besef eigen keuzes te kunnen maken, dan blijkt dit zoveel doelgerichte energie te geven. Het geeft voldoening, zelfs als de uitkomsten niet overeenkomen met de aanvankelijke verwachtingen. En dat is vrijheid. Mens ben ik, omdat ik andere keuzes kan maken dan die vanuit de biologie of mijn milieu bij mij ingeprogrammeerd zijn. Tussen prikkel en reactie zit altijd een stukje ruimte – en daarin zit mijn vrijheid. ‘Tussen de prikkel en de reactie zit altijd een stukje ruimte – daar, in die ruimte zit onze vrijheid.’ (Voor de hele column 'Vrijheid in de kiem gesmoord' klik HIER)
‘THERAPEUTIKON’ De naam is ontleend aan het Griekse woord ‘therapeuo’ (therapie) met de betekenis van bediening, verzorging, behandeling en therapie. ‘therapeuo’ betekent overigens ook zoveel als ‘opleiden’ en ‘trainen’.
Therapeutikon is daarom een plaats van waaruit deze verschillende vormen van begeleiding gegeven worden. Deze begeleiding krijgt vorm als preventieve zorg, ondersteuning, counseling, training en soms therapie.
|
Therapeutikon - voor advies dat ZIN heeft
Maar we leven nog, maar we leven nog. We leven nog, ja we leven nog. - Ramses Shaffy -
Jouw leven is uniek en alleen jij zelf kunt het vervullen
Om het leven aan te gaan vraagt veel moed. En dat geldt ook voor de liefde. De belangrijkste dingen in ons bestaan blijken immers heel kwetsbaar.
Er zijn mensen die dit pas later ervaren, maar we komen het allemaal ergens in ons leven tegen. Ik heb het vaak aan mensen gevraagd: ‘Had je het willen missen?’ – Dezelfde vraag die ik stelde als het ging om hun eigen leven of het loslaten van iemand waarvan ze hielden – en trouwens van blijven houden. En bijna altijd komt er dan een glimlach te voorschijn. ‘Nee, ik had dit niet willen missen.’
In die paar regels hierboven heb ik eigenlijk geen enkel ‘zwaar’ woord gebruikt. Toch zijn uw gedachten ongetwijfeld wel bepaald bij woorden die te maken hebben met de grootste levensvragen. Wat er staat gaat daarentegen enkel over leven en liefde. Wij willen allemaal een zinvol en gevuld leven. Daar werken we voor; daar streven we naar. Leven is niet enkel de afwezigheid van ziekte, aandoeningen, pijn en verdriet. Nee, leven is vaststellen dat het leven de moeite waard is. ‘Het is goed dat ik er ben!’
Jouw leven is uniek en alleen jij zelf kunt het vervullen. Oscar Wilde schreef ooit: 'Be yourself; everyone else is already taken.' Zo is het leven tegelijk een voorrecht en een opdracht. Viktor Frankl geeft aan dat het leven ons voor vragen stelt; aan ons is het om antwoord te geven.
‘Tussen de prikkel en de reactie zit altijd een stukje ruimte – daar, in die ruimte zit onze vrijheid.’
De mens is één geheel ... althans, dat proberen we te zijn, anders voelen we ons niet oké. De hoge eisen die vandaag de dag aan zoveel mensen worden gesteld maken het niet gemakkelijk die balans tussen ons lichaam en psyche, geest en ziel duurzaam te vinden. Vooral niet wanneer we ervaren dat we zoveel niet in eigen hand hebben. Op de vraagstukken voor ons eigen leven hebben wij antwoord te geven. Voor de meesten van ons is het uiteindelijk wel duidelijk dat wij geen eisen aan het leven hebben te stellen. Viktor Frankl verwoordde het zo: 'Wij hebben geen vragen aan het leven te stellen, maar het leven stelt ons voor vragen. En wij hebben antwoord te geven.'
Levenskracht, Levensvreugde en Gezondheid Samen met de ZinCoach probeert u de zin voor uw eigen leven onder woorden te brengen om zo uw circle of influence te vergroten. Een sterker gevoel van vrijheid helpt ons om een veel grotere verantwoordelijkheid te kunnen dragen en in verreweg de meeste gevallen zullen we ons in alle opzichten fitter en gezonder voelen.
Zin-infarct Een kwart eeuw geleden kwam de Duits-Nederlandse filosoof Peter Sloterdijk met de term zin-infarct. Het is nauwelijks nodig om deze term toe te lichten. De associatie met hersen- of hartinfarct is voor iedereen duidelijk. Natuurlijk is de 'zin' geen orgaan als het hart of de hersenen, maar voor onze vitaliteit - dus: levenskracht - wel van levensbelang. Viktor Frankl spreekt, als neuroloog en psychiater, over de geestelijke persoon. Dit is hier geen religieus begrip. Toch is het breder dan wat bij ons onder de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) verstaan wordt. De geestelijke persoon is in diepste zin de hele mens. Dus lichaam, psyche, geest en ziel, maar ook heel in de zin van onaangetast of ongeschonden. Wanneer de grond van ons bestaan - waarom ben ik hier? - niet meer beantwoord wordt is er sprake van een zin-infarct.
Niemand kan voor jou bepalen wat de zin van je bestaan is Dit is inderdaad heel fundamenteel. Elk mens is uniek, dat willen we ook graag, maar de prijs die we er voor betalen is dat ook niemand het leven voor ons kan leiden. Met vallen en opstaan gaan we onze eigen en unieke weg. Ons geloof of onze overtuigingen kunnen ons daarbij helpen en richting geven, maar de zin van mijn bestaan blijkt onherhaalbaar. Juist in moeilijke situaties, als het er echt op aan komt, hebben we het nodig om een doel te hebben om voor te leven. Dat is iets of iemand om voor te leven. Op die manier ligt de zin van ons bestaan altijd buiten onszelf. Martin Buber spreekt hier over Ich und Du. Er is iemand anders nodig om jij tegen mij te zeggen en pas dan weet ik dat ik er ben. Voor Buber is het meestal een mens.
Wie een reden heeft gevonden om
voor te leven - Viktor E. Frankl (1905-1997)
Wat heeft U nodig?! Ja, daarop kan niemand anders dan u zelf het antwoord geven. Toch betekent dat niet dat dit een eenzame weg moet zijn. Integendeel, als mensen kunnen we elkaar zoveel bieden! In het persoonlijke leven doen we dat; in ons werk; in onze sociale contacten en zo nu en dan misschien in een helpende relatie met een coach, trainer of therapeut. En als wij dat van beide kanten zo ervaren - dan bent u bij ons aan het goede adres.
JIJ BENT UNIEK! Dat is geen loze kreet, maar het is echt zo! Er is geen mens precies gelijk en hoe vaak verlangen we niet dat anderen dat erkennen. Wie ik ben is een ragfijn samenspel van allerlei factoren, dat al begint bij de genen, die we via onze beide ouders kregen; het gaat over de fijn-afstemming van onze lichaams-systemen, waar we de hormonen vaak verantwoordelijk houden voor onze ‘buien’, maar het lichaam is zo veel ingenieuzer. En toch kunnen we daarvan met de moderne techniek een beeld krijgen en nog mooier – we kunnen aan verstoringen meestal ook iets doen! Hoe vaak zijn depressieve gevoelens misschien ook wel een onbalans in ons lijf?! Zouden we er ook voor uw leven samen aan kunnen werken?
HOE MOEILIJK KAN HET ZIJN?! Omdat ik als mens niet uit losse onderdelen besta is het belangrijk naar de hele persoon te kijken. Dat is de boodschap van Viktor Frankl. Jij bent een uniek mens, met unieke mogelijkheden. Je bent die unieke Persoon en je hebt een psyche en je hebt een lichaam - elk met hun unieke mogelijkheden, maar ook met beperkingen en begrenzingen. Het is goed die twee dingen uit elkaar te houden: de mens die je bent en de geest en het lichaam dat je hebt – en waarmee je soms behept bent.
ALS JE ZIEK BENT GA JE NAAR DE DOKTER… Het is verwarrend. In de gezondheidszorg wordt eigenlijk vooral ziekte bestreden. Dat is de helft van het complete verhaal. Iedereen beseft dat je niet óf ziek bent óf gezond. Er is een heel spectrum van kleuren tussen dood-ziek en blakend gezond. De gezondheidszorg helpt ons vooral lichamelijk om te kunnen overleven, maar leven is dat immers nog niet, zoals Paul van Vliet het zingt.
WIE GEZOND WIL ZIJN ZAL DAARAAN WERKEN Er is veel meer mogelijk dan je denkt. We dragen zoveel met ons mee – lichamelijk en psychisch – dat helemaal niet nodig is. ‘Had ik dat maar eerder geweten!’ is vaak onze reactie als we weer ontdekken hoe eenvoudig de oplossingen soms zijn. Als je beseft dat ook jij, net als driekwart van alle mensen in onze westerse wereld, een tekort een magnesium in je lijf hebt dan zorg je toch allereerst dat dit aangevuld wordt?! Voor een deel van de mensen met een magnesiumtekort geldt dat dit depressieve gevoelens bevordert. Waarom zou een psycholoog dan enkel met u praten of de arts u alleen maar antidepressiva voorschrijven? Als u neerslachtig bent, zonder een heel duidelijke reden, kunt u vandaag al beginnen met gezond(er) te eten en misschien enkele aanvullende supplementen te nemen. Als dit u helpt bent u toch meteen al een belangrijke stap vooruit en anders kunnen we samen verder kijken. Immers, u bent een uniek mens, maar ook nergens ‘standaard’ in. Onze geest en ons lichaam werken heel fijnmazig op elkaar in en bij elk mens anders. Daarom is alles wat wij samen doen maatwerk.
METEEN AAN DE SLAG Samen met u gaan we direct op verschillende terreinen met u aan het werk. Met de intake wordt direct duidelijk waarmee u dezelfde dag nog van start kunt gaan. We beginnen bij hanteerbare zorgen en vaak zal blijken dat met de tijd daardoor de grotere vragen deels al worden opgelost. Durft u de deur naar uw eigen toekomst te openen? Het leven stelt ons immers voor vragen en wij hebben de opdracht antwoord te geven. Pieter Hoekstra
Orandum est ut sit mens sana in corpore sano* - Juvenalis (ca. 60—ca. 135), Satire X
(* Een mens moet bidden voor een gezonde geest in een gezond lichaam) |
Therapeutikon © 1998 - 2019 |